De honingbij leeft samen in een kolonie met 1 koningin, duizenden werkbijen en honderden darren (mannetjes).

De darren

De darren worden geboren uit onbevruchte eitjes en die worden gelegd in aparte raten, darrenraat genoemd. De taak van de darren is om met de koningin te paren. De koningin paart 1x in haar leven en dat is tijdens de bruidsvlucht, dus buiten de bijenkast. Niet alle darren mogen met de moer (koningin) paren. Er worden er een paar door haar uitgekozen. Een dar is kleiner dan de koningin en groter dan de werkbij.

Nadat het onbevruchte eitje door de koningin is gelegd, komt na 24 dagen een dar uit de cel lopen. 

Van eitje tot het uitkomen van de dar gaat het als volgt:

‍    •    het duurt 3 dagen voordat er een larve uit het eitje komt 

‍    •    de larve verpopt nadat deze 6 dagen gevoed is met nectar en stuifmeel

‍    •    het popstadium duurt 14 dagen.

Als de dar geboren is duurt het nog 14 dagen voordat de dar geslachtsrijp is. 

De levensduur van een dar is tussen de 4 en 6 weken en overleven de winter niet. Als de winter zijn intrede doet worden de darren geweerd in de bijenkast en sterven.

De koningin

De larve die koninginnegelei krijgt, ontwikkeld een volledig legorgaan waardoor ze bevruchte eitjes kan leggen. Ook fysiek veranderd er wat aan deze larve. Deze larve krijgt ook een groter achterlichaam. Een koningin wordt ongeveer 4 jaar. Een koningin kan op hoogtij dagen wel 1 500 eitjes per dag leggen. Is er weinig voedsel, dan legt ze weinig eitjes en in de winter legt ze helemaal geen eitjes. De koningin poept als enige in de kast en de werkbijen ruimen dit voor haar op. Ze heeft ook geen tijd om te eten, want als je een ei per minuut legt dan kom je daar niet aan toe, dus ze heeft bijen die goed voor haar zorgen. 

De koningin zorgt ook voor harmonie in de kast. Bijen communiceren door middel van feromonen en zetten deze geuren in voor verschillende doelen. 

Een koningin maakt haar eigen, unieke feromoon. Hierdoor weten ze dat de koningin nog steeds in de kast zit. Elke bij die binnenkomt wordt besnuffeld en al dan niet goedgekeurd. Mocht de koningin verdwijnen, dan zorgen de bijen voor opvolging door het opkweken van een nieuwe koningin. Het kan ook zijn dat de bijen het tijd vinden voor een nieuwe koningin. Ze gaan dan de oude koningin verwaarlozen en zorgen dat een jonge koningin haar plaats inneemt. Het zwermen komt tot stand omdat het te druk wordt in de kast en de bijen bereiden voor om koninginnecellen te bouwen en dan als de jonge koninginnen nog in de cellen zitten, beginnen zij te kwaken om aan te geven dat ze graag geboren willen worden en als de oude koningin antwoord blijven ze in hun cel en op een gegeven moment gaat de oude koningin zwermen met een gedeelte van het volk. Het kan ook zijn dat de eerste jonge koningin ook gaat zwermen, dit noemt men nazwermen. Dit gebeurt afhankelijk van het weer in mei/juni. 

Een jonge koningin kan pas na 5 dagen bevrucht worden en dit wordt de bruidsvlucht genoemd. Een koningin wordt in haar leven maar 1 keer bevrucht.

De werkbijen (werksters)

De werkbijen (de vrouwtjes) worden geboren uit bevruchte eitjes. 

Het leven van de bijen speelt zich af in de raten en cellen. Een werkbij leeft in de zomer ongeveer 6 weken. 

Een werkster werkt de eerste drie weken in de kast. Daarna verlaat ze steeds vaker de kast en wordt ze een haalbij om nectar, stuifmeel (pollen), water te halen. De werkster vliegt dan af en aan en uiteindelijk zijn haar vleugels versleten verlaat de bijenkast om te sterven. Een werkbij kan ongeveer 5 km ver vliegen om deze grondstoffen te zoeken. Er kunnen meer dan 45.000 bijen in een kolonie zitten. In hele grote kolonies kunnen wel 80.000 bijen in zitten.  

Als de buitentemperatuur onder de 8 graden komt kruipen de bijen als een tros bij elkaar waarbij ze de temperatuur tussen de 20 en 24 graden Celsius proberen te houden. Bij het bij-vriendelijk imkeren laat je zo’n 18 kilo honing voor de bijen achter en dat is hun brandstof om de winter door te komen.

De huis- of binnenbijen zijn de werkbijen van de binnendienst. De na het popstadium volgroeide werkbij heeft eerst 21 dagen binnendienst, en daarna tot haar dood 21 dagen buitendienst (ze wordt dan een haalbij genoemd). In de binnendienst worden verschillende taken uitgevoerd, en bijen die eenzelfde taak uitvoeren hebben meestal ook ongeveer dezelfde leeftijd.